Αθήνα | Μεντρεσές

Αθήνα - Μενδρεσές

Περιοχή: οδός Διογένους & Αιόλου (έναντι Ωρολ. Κυρρήστου)

Έτος: 1721

Περιγραφή: Iσλαμικό Ιεροδιδασκαλείο.

Η αρχική λειτουργία του Μενδρεσέ, όπως υποδηλώνει και το όνομά του, ήταν μουσουλμανικό ιεροσπουδαστήριο, κτισμένο περί το 1721. Είχε σχήμα τετράγωνο με εσωτερική αυλή, περιβαλλόμενη από μικρά δωμάτια με περιστύλιο και στη βορειοανατολική γωνία μικρό τέμενος. Μετά την εγκατάσταση της πρωτεύουσας του Ελληνικού κράτους στην Αθήνα, ο Δανός αρχιτέκτονας Christian Hansen (1803-1883), ανέλαβε το 1836 τη μετατροπή του σε φυλακή (με την προθήκη ενός ορόφου). Το έτος 1914 το μεγαλύτερο τμήμα του κτίσματος κατεδαφίστηκε στο πλαίσιο αρχαιολογικών ανασκαφών. Διατηρείται μόνο η πύλη και ο περίβολος. Στο υπέρθυρο υπάρχει ανάγλυφη οθωμανική επιγραφή που αναφέρει, μεταξύ των άλλων: "Ο πάνσοφος Θεός, θέλοντας δια της παιδείας να αναστήσει τα τέκνα αυτής της χώρας, επιτέλεσε την βούλησή του. Η αγαθεργία του Μεχμέτ Φαχρή ίδρυσε περίβλεπτο οθωμανικό ιεροσπουδαστήριο στο κεντρικό μέρος της πόλεως, ώστε να συνδιαιτώνται σε αυτό αδελφικά, όπως στον Παράδεισο, όλα τα τέκνα του απεσταλμένου του Θεού. Έντεκα κελιά οικοδομήθηκαν και κατεκοσμήθηκαν, ώστε να συγκεντρώνονται σε αυτό το ιερό και καθορισμένου σκοπού διδακτήριο, οι κατά Θεόν διδάσκαλοι της πίστεως, προκειμένου να διδάσκουν στα παιδιά την επιστήμη και το Κοράνιο με τις ερμηνείες του. [...] Την ενδιαίτηση σε αυτό κατάστησε ευάρεστο, ω Θεέ μου.- έτος 1133" (Εγίρας, που αντιστοιχεί στο 1721).

Ενδεικτική Βιβλιογραφία:

Δ. Γρ. Καμπούρογλου, Αι Παλαιαί Αθήναι, Αθήνα 1922* Α. Συγγόπουλος, "Τα Βυζαντινά και Τουρκικά Μνημεία των Αθηνών", στη σειρά Κ. Κουρουνιώτης & Γ. Α. Σωτηρίου (επιμ.), Ευρετήριον των Μνημείων της Ελλάδος, Αθήνα 1929* Κ. Η. Μπίρης, "Εις την Αιολικήν οδόν κατά το 1863", Αθηναϊκαί Μελέται 2/1939* Αριστέα Παπανικολάου-Κρίστενσεν, Χριστιανός Χάνσεν: Επιστολές και σχέδια από την Ελλάδα, Αθήνα 1993.

Ο μεντρεσές το 1846

Ο μεντρεσές το 1900

Η κάτοψη του μεντρεσέ

Διακοσμητική λεπτομέρεια

Σημερινή κατάσταση

Σημερινή κατάσταση